State of the Union

Theaterfestival 2010

hier sta ik dan
gevraagd om staat op te maken
van de toneelspelersunie
ik heb gedroomd ooit hier te mogen staan
vurig de unie toe te spreken
over wat ik denk dat we moeten doen

terwijl ik rondkijk nu
om de juiste weg te kiezen
zie ik dat
wat zich op de hoek van mijn straat afspeelt in verband staat met de rest van de wereld
hamburgers, het gedrag van marokkaanse jongeren, vervuiling, geconditioneerd
koopgedrag, de alomtegenwoordigheid van reclame, één voor één symbolen met een
dreigende, wereldwijde resonans
politiek, cultuur, economie, milieu
alles heeft een beeld op wereldschaal
en in vrijwel alle gevallen is dat geen optimistisch beeld
ik ben er getuige van
op de hoek van de straat
op de televisie
ik lees erover in kranten, tijdschriften, op internetsites
ik praat erover lul erover maak er tekeningetjes bij
ik ben betrokken
ik ken een hoop wegen
maar even zoveel redenen om ze niet in te slaan.

Globalisme verschijnt als een gigantisch systematisch verband dat zo groot en machtig
en onpersoonlijk functioneert dat de plaats van mijzelf, mijn stem, mijn mening, de
mogelijkheid van een mening, de durf iets te vinden, iets te formuleren, iets te denken, misschien belachelijk lijkt, overmoedig, naief, ondoordacht, obsceen

de tekst die ik voor deze gelegenheid aan het schrijven was:
een betoog voor een actieve medewerking van de podiumkunsten
aan een transitie naar rechtvaardige duurzaamheid
heb ik opzijgelegd
misschien – dacht ik
moet ik meer uit mijn hart praten
eergisteren klonk dat hart zo:

ik schraag mij nu
krip ik zeg
tot in de keel
tot op de grond
tot aan het heft
tot achter de lijn

ik schrans
ik lig
ik lul
ik kom
ik slik
ik krab
ik kijk
ik sta
mijn vel
vol builen
zwijnwratten
pinnepuisten
etterboebels
deelachtig medeplichtig
gecorrumpeerd
ingesloten beetgenomen
omarmd
per ongeluk verzeild geraakt
dode katten
zie ik
eksters
nagelbibbers
merels mussen
vos dag vos
dag
zieke lucht
klein kindje
dag
rotte beesten
lamme vissen
dode zee
hagel dijkbreuk
nooduitgang
handelsembargo
schuldsaldoverzekering
stoempen moet ik
duwen trekken
dorst
de rivier
het cafe
sjokken
slikken
graggelen
wankelen vallen
struikelen gaan
ik zie:
ze sterven
in het water
waar andere weer van drinken
ik zie:
ze hangen zich aan koorden op
ik hoor:
ze roepen vader vader
ook oude mannen zonder moeder
roepen moeder moeder
ik zie kindjes lopen
takken zoeken
om hun dode broerkes te verbranden
en dan
was nergens nog
een boom voor hout
haha
ik weet
ik lees de krant
ik paf ik pik ik pits ik slik
ik schiet scheef
sla mis
ingekookt uitgebakken
de kindjeskriegel
doorgestoken
uitgebeend
opgestald
ik de navelstaarder
ja
de vliegtuigramp
aandeelflap
geld kut
anders ik
nog copieren
stookolie
openingsuren
loonslaaf tovenaarsleerling
siskaart
beurshause gnomen golmen
ontvoogdingsstrijd openingsceremonie
aanvang
nog vliegtuigen
vlieg
vlug nog copieren
vlees eten
veel vlees
eten
moeten wij niet minder
deb lul
deem
daf dek dep
lul
matras
neukteugel
vleesworst
handvest
manifest
statement voorstel
samen
gek
minder ja
niks
nee
zeggen
ik toneelspelers wij
autos bussen verenigingen
vreemdeling zwarte neger
kelder kindjes
connecting people
plichtbesef soholidariteit
haha
bedrijvigheid
haha
massaindikator
meeloper
tegentakel
aardverschuiving
goed veelbelovend jong
klassieker
talentvol nieuwkomer
vaste waarde ophefmakend
wild veulen wolf paard
bos boom
huisje kindje tuintje
huisje kindje
huisje tuintje
huisje hondje
lief liefste kindje

ook de rest van deze tekst heb ik
naast mij neergelegd
met alleen mijn hart te laten spreken
dacht ik
kom ik er niet
duidelijke taal had ik gedroomd.

ik roep 21 min lang
yes we can
yes we can
yes we can
no we can’t
no we can’t
no we can’t
ik steek vervolgens de
toneelgordijnen in brand en
zie wat er gebeurt
hier had ik heel veel zin in
en het deed me denken aan de vraag
aan Jean Cocteau
wat hij mee zou nemen
mocht zijn huis in brand staan:
Cocteau antwoordde: het vuur

ik heb niet geslapen vannacht
duidelijke taal
ik heb het
eerste wat ik schreef
terug nagelezen vannacht
er staat
dat in het licht van ons
huidig groeieconomisch model
onze wereld eindig is
er staat
dat ons westers ontwikkelingsmodel
hoe verleidelijk ook
onmogelijk veralgemeend kan worden
naar de totale wereldbevolking
en dus fundamenteel
ondemocratisch is!
dat als wij dit veeleer ethisch probleem
willen aanpakken en streven naar
een instandhouding van onze
natuurlijke rijkdommen en
een gelijke toegang
daartoe voor iedereen
is de opdracht voor ons hier
duidelijk:
niet meer groeien
kleiner worden.

Het belangt mij aan
de weg er naartoe
is vol kronkels, valkuilen
en nihillistische tegenhangers
maar ieder van ons hier
kan een concrete levensnoodzakelijke bijdrage leveren
het is zo eenvoudig
dat ik dagen al loop te zweten
of ik het wel zal durven zeggen

Isoleer uw dak
rij nooit meer met de auto
stop met het eten van vis en vlees
hou op met over en weer te vliegen.

Ik moet u niet vertellen wat een
impact het zou hebben mocht
de podiumkunstensector zich
unaniem – al was het maar
voor een jaar achter deze eenvoudige
voorstellen scharen.

Eigenlijk is dat alles
wat ik wilde zeggen.

een uitnodiging
kunnen wij hier ook wat mee
in de kunsten
zelf?
is misschien de volgende vraag
daarop antwoord ik graag
met volgend citaat.

De schrijver Julio Cortazar krijgt rond 1970 het verwijt dat zijn werk frivool
en vrijblijvend humoristisch is ten aanzien van de politieke situatie in zijn land.
Hij antwoordt: “ik ben van mening dat de strijd om het socialisme in Latijns-
Amerika de verschrikking van alle dag onder ogen moet zien met de enige
houding die het op een dag de overwinning zal opleveren: door angstvallig en
als iets kostbaar het vermogen te koesteren om te leven zoals we dat voor die
toekomst zouden wensen, met alles wat dit veronderstelt aan liefde, spel en
vreugde”.